pam چیست؟ آشنایی با مدیریت دسترسی ممتاز

مدیریت دسترسی به منابع در یک سازمان یا شبکه یکی از مهم‌ترین جنبه‌های امنیت اطلاعات است. PAM چیست و چگونه می‌تواند امنیت سیستم‌های ما را افزایش دهد؟ PAM یا “Privileged Access Management” به معنای مدیریت دسترسی‌های ویژه است. این راهکار امنیتی به سازمان‌ها کمک می‌کند تا دسترسی کاربران به حساب‌های حساس و پرامتیاز را کنترل و مدیریت کنند. در ادامه، مفهوم و کاربردهای PAM را به‌صورت جامع بررسی می‌کنیم.

شرکت سورنا ارائه کننده انواع نرم و افزار و سخت افزار به سراسر ایران می باشد. شما می توانید برای کسب اطلاعات بیشتر در این خصوص از طریق شماره های موجود در سایت با کارشناسان ما در تماس باشید.

Privileged Access Management (PAM) چیست؟

PAM به مجموعه‌ای از روش‌ها، ابزارها و فرآیندها اطلاق می‌شود که برای مدیریت و محافظت از دسترسی‌های ویژه و حساس در یک سازمان طراحی شده‌اند. این دسترسی‌ها شامل حساب‌های کاربری با حقوق بالا مانند مدیران سیستم، مدیران شبکه، و دیگر کاربران با دسترسی‌های ویژه هستند که می‌توانند تأثیر قابل توجهی بر امنیت و عملکرد سیستم‌ها و داده‌های سازمان داشته باشند.

اهمیت مدیریت دسترسی‌ های ویژه

حساب‌های کاربری با دسترسی‌های ویژه، مانند مدیران سیستم (Administrators) و حساب‌های ریشه (Root Accounts)، هدف اصلی حملات سایبری هستند. سوءاستفاده از این حساب‌ها می‌تواند منجر به نشت اطلاعات، از کار افتادن سیستم‌ها، و حتی آسیب‌های مالی سنگین شود. بنابراین، استفاده از راهکارهایی مانند PAM برای کنترل دسترسی و نظارت بر فعالیت‌ها ضروری است.

چرا PAM ضروری است؟

امروزه بسیاری از مدیران برای تأمین امنیت و حفاظت از اطلاعات سازمانی و جلوگیری از نشت داده‌ها، اقدام به سرمایه‌گذاری‌های گسترده در حوزه‌های امنیت سایبری می‌کنند. برای مثال، سازمان‌ها با نصب سخت‌افزارهای امنیتی مختلف از قبیل فایروال، IPS، و وب فایروال (WAF)، انتظار دارند که این تجهیزات در قبال هزینه‌های گزافی که بابت پیاده‌سازی آنها می‌پردازند، از منابع سازمانی در برابر نفوذهای سایبری محافظت نمایند. با این حال، واگذاری دسترسی این تجهیزات به افراد و بخش‌های مختلف، می‌تواند امنیت تجهیزات را به خطر اندازد و با دستیابی افراد نامطمئن به آنها، امنیت سازمانی را به‌کلی زیر سوال ببرد.

تحقیقات نشان داده‌اند که دسترسی‌های کنترل نشده افراد و ادمین‌های سازمان می‌تواند مخاطرات بسیاری به‌همراه داشته باشد و این افراد ممکن است به صورت سهوی یا عمدی، تهدیدات مختلفی را در سازمان ایجاد کنند. به همین دلیل، نیاز به راهکاری جدید برای کنترل دسترسی‌ها و مدیریت فعالیت‌های ادمین‌ها ضروری است.

PAM چگونه کار می‌کند؟

PAM با استفاده از چندین مکانیسم، از جمله احراز هویت چندعاملی (MFA)، ثبت فعالیت‌ها، و کنترل دسترسی، اطمینان حاصل می‌کند که تنها افراد مجاز به منابع حساس دسترسی داشته باشند. به‌طور کلی، این سیستم‌ها از مراحل زیر پیروی می‌کنند:

1. تعیین دسترسی‌ها: تعریف دقیق اینکه کدام کاربران به کدام سیستم‌ها و داده‌ها دسترسی دارند.
2. احراز هویت کاربران: تأیید هویت کاربران از طریق رمز عبور، بیومتریک یا توکن‌های امنیتی.
3. کنترل دسترسی: محدود کردن و مدیریت دسترسی‌های ویژه به سیستم‌ها و منابع حساس.
4. پایش فعالیت‌ها: نظارت بر فعالیت‌های کاربران با دسترسی‌های ویژه و ثبت آنها برای شناسایی و تحلیل رفتارهای غیرمجاز.
5. گزارش‌دهی و مانیتورینگ: تولید گزارش‌های جامع از فعالیت‌ها و دسترسی‌ها برای بررسی‌های امنیتی و قانونی.

ویژگی‌ های کلیدی PAM چیست؟

راهکارهای PAM دارای ویژگی‌های متعددی هستند که آنها را به یکی از بهترین انتخاب‌ها برای مدیریت دسترسی تبدیل می‌کنند:

• مدیریت مرکزی دسترسی‌ها: تمامی دسترسی‌ها از یک نقطه مرکزی مدیریت می‌شوند.
• حداقل‌سازی دسترسی‌ها: کاربران تنها به منابعی که برای انجام وظایفشان نیاز دارند دسترسی دارند.
• احراز هویت قوی: استفاده از روش‌های پیشرفته برای احراز هویت کاربران.
• مدیریت رمزهای عبور: نگهداری و مدیریت امن رمزهای عبور حساب‌های حساس.
• تغییر دوره‌ای رمزها: اطمینان از تغییر دوره‌ای رمزهای عبور به منظور کاهش ریسک‌های امنیتی.
• ضبط جلسات: ضبط و ذخیره جلسات دسترسی به سیستم‌ها برای تحلیل و بررسی در صورت نیاز.

PAM Server چیست؟

یکی از اجزای مهم در پیاده‌سازی PAM، سرورهای اختصاصی آن هستند. PAM Server چیست و چرا نقش کلیدی در این سیستم ایفا می‌کند؟ PAM Server به عنوان هسته اصلی سیستم PAM عمل می‌کند و وظیفه مدیریت ارتباط بین کاربران و منابع را بر عهده دارد. این سرورها معمولاً قابلیت‌های زیر را ارائه می‌دهند:

• ذخیره‌سازی امن اطلاعات کاربری.
• پردازش درخواست‌های دسترسی و احراز هویت.
• ثبت تمامی لاگ‌های فعالیت‌های کاربران.

کاربردهای PAM در سازمان‌ ها

PAM در صنایع مختلفی از جمله مالی، بهداشت و درمان، دولت و شرکت‌های فناوری اطلاعات استفاده می‌شود. برخی از کاربردهای آن عبارتند از:

• حفاظت از اطلاعات حساس: جلوگیری از دسترسی غیرمجاز به داده‌های مهم.
• مدیریت دسترسی‌های موقت: ارائه دسترسی موقت به پیمانکاران و مشاوران.
• افزایش انطباق با استانداردها: کمک به سازمان‌ها برای رعایت مقرراتی مانند GDPR و ISO.

نقش فایروال سیسکو در کنار PAM

برای افزایش امنیت شبکه، بسیاری از سازمان‌ها از ترکیب راهکارهای مختلف استفاده می‌کنند. فایروال سیسکو یکی از ابزارهای قدرتمند برای محافظت از شبکه در برابر تهدیدات خارجی است. استفاده از فایروال در کنار PAM می‌تواند یک لایه امنیتی جامع ایجاد کند که نه تنها دسترسی‌ها را کنترل می‌کند، بلکه از ورود غیرمجاز نیز جلوگیری می‌کند.

تفاوت بین PAM، IAM و PIM چیست؟

در دنیای امنیت اطلاعات و مدیریت دسترسی، سه اصطلاح کلیدی بسیار به گوش می‌خورند: IAM، PAM و PIM. اگرچه این مفاهیم ممکن است مشابه به نظر برسند، اما هر کدام نقش منحصربه‌فردی در امنیت سایبری و کنترل دسترسی دارند.

• IAM (Identity and Access Management) یا مدیریت هویت و دسترسی، یک سیستم جامع برای کنترل هویت کاربران، احراز هویت و مدیریت دسترسی‌های عمومی به منابع سازمانی است. IAM مشخص می‌کند چه کسی چه کسی هست و به چه منابعی دسترسی دارد.

• PAM (Privileged Access Management) بخشی تخصصی از IAM است که به‌صورت خاص، روی مدیریت کاربران با دسترسی سطح بالا (حساب‌های ممتاز) تمرکز دارد. حساب‌های ادمین، سرویس‌ها و کاربران DevOps از جمله کاربران ممتاز هستند که کنترل دسترسی‌شان نیازمند نظارت شدیدتری است.

• PIM (Privileged Identity Management) اغلب به‌عنوان زیرفرآیندی از PAM شناخته می‌شود و روی مدیریت چرخه عمر هویت‌های ممتاز تمرکز دارد. PIM اطمینان می‌دهد که هویت‌های ممتاز به‌صورت موقت، مشروط و کنترل‌شده اختصاص داده شوند.

به بیان ساده:

• IAM: تمام کاربران را مدیریت می‌کند.

• PAM: کاربران با دسترسی بالا را کنترل می‌کند.

• PIM: مدیریت موقت و هوشمندانه هویت‌های ممتاز را انجام می‌دهد.

استفاده همزمان از IAM و PAM در یک سازمان، سطح امنیتی بسیار بالاتری فراهم می‌کند و جلوی دسترسی‌های غیرمجاز، نشت داده و سوءاستفاده از حساب‌های حساس را می‌گیرد.

نرم‌افزار های مطرح در حوزه PAM

در حال حاضر، شرکت‌های بزرگی اقدام به ارائه نرم‌افزارهای مختلف در حوزه PAM کرده‌اند. برخی از این نرم‌افزارها عبارتند از:

• CyberArk
• WALLIX
• Arcon PAM
• Beyond Trust

نکات کلیدی در خرید تجهیزات شبکه برای پیاده‌سازی PAM

اگر قصد پیاده‌سازی PAM در سازمان خود را دارید، انتخاب تجهیزات شبکه مناسب از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در هنگام خرید تجهیزات شبکه باید به موارد زیر توجه کنید:

1. سازگاری با سیستم‌های PAM: اطمینان حاصل کنید که تجهیزات شما با نرم‌افزارهای PAM سازگار هستند.
2. پشتیبانی از احراز هویت چندعاملی: تجهیزات باید قابلیت ادغام با روش‌های پیشرفته احراز هویت را داشته باشند.
3. قابلیت مانیتورینگ پیشرفته: امکان ثبت و نظارت بر فعالیت‌های شبکه.

مزایای استفاده از PAM چیست؟

مزایای استفاده از Privileged Access Management عبارت است از:

• افزایش امنیت: کاهش ریسک‌های مرتبط با دسترسی‌های ویژه و حفاظت از داده‌ها و سیستم‌های حساس.
• کاهش خطاهای انسانی: جلوگیری از اشتباهات عمدی یا سهوی کاربران با دسترسی‌های ویژه.
• راستایابی قوانین و مقررات: کمک به رعایت استانداردها و مقررات امنیتی و قانونی.
• شناسایی و پاسخ به تهدیدات: شناسایی سریع تهدیدات و فعالیت‌های مشکوک و پاسخ به آنها به‌موقع.

آموزش راه‌اندازی PAM در سازمان‌ ها

راه‌اندازی یک سیستم PAM موفق، نیازمند برنامه‌ریزی دقیق، تحلیل نیازها و انتخاب ابزار مناسب است. در این بخش مراحل کلیدی پیاده‌سازی یک راهکار مدیریت دسترسی ممتاز را مرور می‌کنیم:

1. شناسایی حساب‌های ممتاز (Privileged Accounts Discovery)

• ابتدا باید همه حساب‌های کاربری با سطح دسترسی بالا در سیستم‌های مختلف (سرورها، تجهیزات شبکه، دیتابیس‌ها و…) شناسایی شوند.

2. تحلیل ریسک و تعیین اولویت‌ها

بررسی کنید کدام حساب‌ها بیشترین ریسک را دارند و باید زودتر تحت کنترل PAM قرار گیرند.

3. انتخاب راهکار PAM مناسب

بسته به بودجه، نیاز فنی و زیرساخت، از ابزارهایی مانند CyberArk، ManageEngine PAM360، یا BeyondTrust استفاده کنید.

4. نصب و پیکربندی سیستم PAM

نصب سرور PAM و راه‌اندازی اجزای اصلی مانند Password Vault، Session Recording و Access Policies

5. تعریف سیاست‌های دسترسی (Access Control Policies)

تعیین اینکه چه کسی، در چه زمانی و از چه طریقی به چه سیستمی دسترسی داشته باشد.

6. فعالسازی Session Monitoring و Audit Trail

ضبط و ثبت رفتار کاربران ممتاز برای بررسی‌های امنیتی آینده

7. آموزش تیم فنی و کاربران ممتاز

آموزش نحوه استفاده از PAM و مرور سیاست‌های امنیتی به کاربران هدف

8. پایش مداوم و به‌ روزرسانی

بررسی گزارش‌ها، به‌روزرسانی نرم‌افزار و تطبیق با نیازهای امنیتی جدید

راه‌اندازی درست PAM می‌تواند ریسک نفوذ داخلی و دسترسی غیرمجاز را تا حد زیادی کاهش دهد. توصیه می‌شود پیش از شروع، با یک مشاور امنیتی یا شرکت تخصصی در حوزه تأمین تجهیزات و خدمات امنیت شبکه مشورت شود.

جمع‌ بندی

در این مقاله به بررسی این موضوع پرداختیم که PAM چیست و چگونه می‌تواند به سازمان‌ها در مدیریت دسترسی‌های ویژه کمک کند. با افزایش حملات سایبری و اهمیت امنیت اطلاعات، استفاده از راهکارهایی مانند PAM ضروری‌تر از همیشه به نظر می‌رسد. همچنین، ترکیب این راهکار با ابزارهایی مانند فایروال سیسکو و انتخاب تجهیزات شبکه مناسب می‌تواند سطح امنیت سازمان را به طور قابل توجهی افزایش دهد.

استفاده از PAM Server چیست به عنوان یکی از اجزای کلیدی این سیستم نیز به شما امکان می‌دهد که مدیریت دقیق‌تری بر دسترسی‌ها داشته باشید و از منابع حساس خود به بهترین شکل محافظت کنید. همچنین، نرم‌افزارهای معتبری مانند CyberArk و Beyond Trust می‌توانند به سازمان‌ها کمک کنند تا پیاده‌سازی PAM را به بهترین شکل انجام دهند.