مانیتورینگ شبکه چیست؟

مانیتورینگ شبکه Network Monitoring به معنی نظارت دائمی بر عملکرد تجهیزات شبکه، ترافیک داده ها و سرویس های متصل به شبکه با هدف شناسایی مشکلات و تامین امنیت بهتر یا بیشتر شبکه می‌باشد. در ادامه قصد داریم  نگاهی داشته باشیم به مانتیتورینگ شبکه و این که چگونه کار می‌کند؟ مزیت ها آن و اهمیت آن در سازمان ها را توضیح کاملتری دهیم تا آخر مقاله ما را همراهی کنید.

شرکت سورنا ارائه دهنده انواع ابزارهای مانیتورینگ شبکه به سراسر ایران می باشد. شما می توانید برای کسب اطلاعات بیشتر از طریق شماره های موجود در سایت با ما در تماس باشید.

مانیتورینگ شبکه چیست؟

پایش یا مانیتورینگ شبکه عمل نظارت پیوسته بر یک شبکه کامپیوتری برای شناسایی هر گونه مشکلات یا خطاهایی جهت اطمینان از عملکرد روان شبکه است. به زبان ساده تر همه ی نرم افزارهای مانیتورینگ بررسی می‌کنند که دستگاه در شبکه شما به خوبی کار می‌کند یا خیر؟

این فرآیند شامل بررسی وضعیت دستگاه های شبکه مانند روتر،سوئیچ ، سرور و فایروال و همچنین بررسی ترافیک شبکه، استفاده از منابع مانند CPU و RAM، میزان در دسترس بودن سرویس‌ها (uptime) و شناسایی سریع مشکلات یا تهدیدات امنیتی می‌شود.

یکی از ویژگی‌های اصلی مانیتورینگ شبکه این است که فعالانه در جستجوی مشکلات و خطاهای احتمالی در شبکه می‌باشد نه این‌که منتظر بماند تا مشکلی پیش آید و بعد بخواهد آن را شناسایی کند. با این رویکرد می‌توان مشکلات را در همان مرحله اول شناسایی و رفع کرد.

سیستم مانیتورینگ شبکه چگونه کار می‌کند؟

مانیتورینگ شبکه یعنی جمع آوری و تحلیل اطلاعات از اجزای مختلف شبکه برای شناسایی از وضعیت سلامت و عملکرد درست اجزای شبکه می‌باشد که این کار توسط نرم‌افزارهای تخصصی و به کمک پروتکل‌هایی  انجام می‌شود. به منظور مانیتور کردن داده‌های در حال انتقال در شبکه، نرم افزار فلومون Flowmonاز پروتکل NetFlow که توسط شرکت CISCO Systems طراحی شده است و بیانگر استانداردهای مورد استفاده در صنعت IT است، استفاده می‌کند. سپس اطلاعاتی که جمع آوری شده  به یک نرم افزار مرکزی فرستاده می‌شود که وظیفه آن پردازش، ذخیره و تحلیل داده ها است این سرور معمولاً روی یک کامپیوتر قدرتمند اجرا می‌شود و از ابزارهایی مانند Zabbix،SolarWinds NPM استفاده می‌کند که بر روی آن نصب هستند.

شما می توانید برای خرید و اطلاع از تجهیزات سیسکو از طریق شماره های موجود در سایت با ما تماس بگیرید.

در این مرحله نرم افزار مانیتورینگ داده ها را طبق آستانه های تعیین شده بررسی می‌کند برای مثال اگر استفاده از CPU از ۸۵٪ بیشتر شود، هشدار می‌دهد یا اگر ترافیک ناگهانی روی یک پورت زیاد شود، به عنوان تهدید احتمالی شناسایی می‌شود و اگر مشکل یا خطایی وجود داشته باشد از طریق ایمیل، پیامک یا نوتیفیکشن موبایل هشدار می‌دهد.

اهمیت مانیتورینگ شبکه در سازمان ها

اهمیت مانیتورینگ شبکه در سازمان بسیار حیاتی و ضروری است زیرا وضعیت جاری شبکه و اجزای آن  به‌ اطلاع مدیر شبکه می‌رساند و عملکرد آن تأثیر مستقیم بر بهره‌وری، امنیت، ارتباطات، رضایت مشتری و درآمد دارد. از اهمیت مانیتورینگ شبکه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• یکی از بزرگترین تهدیدها برای هر سازمانی قطع شدن سرویس‌ آن ها است که وجود مانیتورینگ در شبکه قبل از اینکه سرویس های درون شبکه آن ها قطع شود مشکلات سخت افزاری، نرم افزاری را شناسایی می‌کند و همچنین از توقف سرویس هایی مانند ایمیل، سرورهای داخلی یا سایت شرکت جلوگیری می‌کند.
• از آنجایی که مانیتورینگ توانایی واکنش سریع در صورت بروز مشکلات و همچنین افزایش قدرت تشخیص تهدیدات سایبری را دارد ، با وجود آن امنیت شبکه افزایش پیدا می‌کند.
• با داده‌هایی که از مانیتورینگ به دست می آید می‌توانید نقاط پرمصرف مثل سرورهایی با مصرف بالا را شناسایی کنید و از هزینه‌های اضافی برای خرید منابع غیرضروری جلوگیری کنید.
• سازمان‌ها به اطلاعات قابل اعتماد برای تصمیم‌گیری نیاز دارند که مانیتورینگ شبکه ابزار تصمیم‌سازی برای برنامه‌ریزی‌های IT یا بودجه‌بندی ارائه می‌دهد.

انواع مانیتورینگ شبکه

انواع مانیتورینگ شبکه ترکیبی از تکنیک ها و اهداف مختلفی است که به مدیریت شبکه اجازه می‌دهد عملکرد را بهینه کند، خطا را تشخیص و امنیت را افزایش دهند. در اینجا ما دو شیوه از انواع مانیتورینک شبکه را توضیح می‌دهیم:

Agent monitoring یا مانیتورینگ ایجنت‌محور

ایجنت نرم افزار یا اپلیکشن  کوچکی است که بر روی تجهیزات شبکه وصل می‌شوند تا تجهیزات بتواند وضعیت خود را به نرم افزار مانیتورینگ شبکه اطلاع دهند و بهترین ایجنت، ایجنتی است که داده های مورد نیاز نرم افزار مانیتورینگ را برای آن بفرستد نه اینکه هر داده ای را برای آن ارسال کند. بهتر است در هنگام انتخاب مانیتورینگ ایجنت محور از ایجنت های سبک استفاده کنید زیرا آن ها داده های عمیق تری را جمع آوری می‌کنند بدون اینکه به سرورها فشار بیاورند. برخی از ایجنت ها سنگین هستند به جایی اینکه به بهبود شبکه کمک کنند باعث مصرف زیادی از منابع شبکه شده و کاهش بازدهی سرورها می‌شوند.

بسیاری از نرم‌افزارهای مدیریت و مانیتورینگ شبکه مثل IBM Tivoli، HP Openview، BMC، Patrol و CA Unicenter از مدل ایجنت بهره می‌برند.

Agentless monitoring یا مانیتورینگ بدون ایجنت

نرم افزار مانیتورینگ بدون ایجنت، ایجنت خاصی را بر روی تجهیزات شبکه وصل نمی‌کنند و به جای آن از رابط های صنعتی استاندارد استفاده می‌کنند به همین علت این نرم افزارهای بدون ایجنت از ایجنت دارها سبک تر هستند و همچنین تنظیم و به کارگیری آن ها نسبت به ایجنت دار آسان‌تر است.  یکی از معایب بدون ایجنت بیشتر بر شاخص‌های مهم و کلیدی تمرکز دارند و داده‌های‌شان به‌اندازه سیستم‌های ایجنت‌محور، جزء‌نگر و عمیق نیست.

ابزارهای مانیتورینگ شبکه

ابزارها و پلتفرم های زیادی وجود دارند که با توجه به اندازه،پیچیدگی و نیازهای شبکه می توانند به مدیریت و نظارت شبکه کمک کنند، برخی از آنها را نام می‌بریم:

 Nagios ناجیوس

یکی از مهمترین و معروفترین ابزارهای شبکه Nagios که امکان نظارت روی سرویس‌ها، سرورها و اپلیکیشن‌ها را می‌دهد و همچنین بررسی پهنای باند را انجام می‌دهد.

Zabbix زبیکس

زبیکس در صورت مشاهده نقص یا ایرادی در شبکه، هشدارو گزارش ارسال می‌کند و این ابزار اطلاعات  را از انواع منابع شبکه را جمع‌آوری و  بصورت نمودار های تحلیلی و گزارش نمایش می ‌دهد.

PRTG Network Monitor

نرم‌افزاری آسان برای راه‌اندازی ترافیک شبکه، سرورها، دیتابیس‌ها و سرویس‌های مختلف را کنترل می‌کند.

SolarWinds NPM

نرم افزار solarwinds NPM یک نرم ‌افزار مانیتورینگ کامل با قابلیت ‌های تشخیص مشکلات، نظارت بر تجهیزات، و ارائه گزارش‌ های جامع  می‌باشد.

Prometheus

این ابزار برای جمع‌آوری داده‌های و نظارت روی سیستم‌های توزیع‌شده، معمولاً با Grafana برای داشبوردسازی ترکیب می‌شود.

مزایای استفاده از مانیتورینگ شبکه

یکی از مهمترین مزیت های مانیتورینگ شبکه این است که شما را وضعیت های جاری شبکه قبل از آنکه خطایی یا مشکلات بحرانی ایجاد شود مطلع می‌کند و  شما می‌توانید بر اساس آن شبکه را تنظیم و مشکلات آن را رفع نمایید و از مزیت های دیگر آن:

• هشدار دادن به مدیران شبکه در مورد خطاها و مشکلات عملکرد در داخل شبکه یا برنامه‌ها
• با تحلیل ترافیک و کارایی تجهیزات، می‌توان گلوگاه‌های شبکه (Bottleneck) را شناسایی و منابع را بهتر مدیریت کرد.
• پیکربندی خودکار دستگاه‌های شبکه
• ابزارهای مانیتورینگ گزارش‌هایی جامع از وضعیت تجهیزات و شبکه ارائه می‌کنند که برای برنامه‌ریزی آینده و تصمیمات استراتژیک بسیار مفید است.
• تصویرسازی عملکرد زیرساخت IT

چگونه یک سیستم مانیتورینگ شبکه انتخاب کنیم؟

انتخاب یک سیستم مانیتورینگ شبکه اصولی نیاز به بررسی چند نکته کلیدی دارد:

• نیازسنجی دقیق

قبل ازهر اقدامی باید مشخص کنید چه چیزهایی را می‌خواهید مانیتورینگ کنید سرورها، روترها، سوئیچ‌ها، فایروال‌ها، ترافیک اپلیکیشن‌ها یا اینکه تعداد تجهیزات،نوع زیر ساخت و حجم ترافیک راباید دقیق بررسی و مشخص نمایید.

• مقیاس پذیری

باید سیستمی را انتخاب کنید که در صورت رشد شبکه یا افزایش تعداد دستگاه‌ها، بتواند به راحتی توسعه یابد Scalable باشد.

• سادگی نصب و استفاده آسان

سیستم باید رابط کاربری ساده و داشبوردهای قابل فهم داشته باشد، اگر راه‌اندازی یا کار با آن پیچیده باشد، تیم شما را دچار مشکل خواهد کرد.

• پشتیبانی از انواع پروتکل‌ها

بهتر است ابزار انتخابی از پروتکل‌های مهم مانیتورینگ مثل SNMP، NetFlow، WMI، ICMP، Syslog و APIهای مدرن پشتیبانی کند.

• بررسی هزینه ها

‌ برخی ابزارها اپن‌سورس رایگان هستند ولی نیاز به منابع انسانی و تخصصی بیشتری دارند،بعضی دیگر پولی هستند اما خدمات پشتیبانی حرفه‌ای ارائه می‌کنند.

• امنیت بالا

مطمئن شوید که سیستم مانیتورینگ از امنیت بالایی برخوردار باشد برای مثال انتقال اطلاعات رمزنگاری شده باشند.

نتیجه گیری

به طور کلی مانیتورینگ شبکه نظارت بر شبکه  که شامل جمع‌آوری، تجزیه و تحلیل و گزارش داده‌ها از دستگاه‌های شبکه و نقاط پایانی مانند ترافیک، پهنای باند، تأخیر، خطاها و سلامت را بر عهده می‎گیرد. همه‌ی اینها توسط نرم‌افزار های خاص مانیتورینگ ویک سری از پروتکل های شبکه انجام می‌شود و همچنین وظایف حیاتی برای  عملکرد صحیح شبکه، قابل دسترس بودن شبکه و ایمن بودن آن انجام می‌دهد.

سوالات متداول

در ادامه به بررسی سوالات متداول در این حیطه می پردازیم:

1.مانیتورینگ شبکه چیست؟

مانیتورینگ شبکه فرآیند نظارت مستمر بر عملکرد، دسترسی، امنیت و کیفیت سرویس‌های شبکه برای شناسایی و رفع مشکلات احتمالی است.

2.چه چیزهایی در شبکه مانیتور می‌شوند؟

سرورها، روترها، سوئیچ‌ها، فایروال‌ها، پهنای باند، کیفیت سرویس، لاگ‌های امنیتی، دمای تجهیزات، مصرف CPU و حافظه و حتی بسته‌های ترافیکی.

3.چه زمانی می‌توانید از مانیتورینگ استفاده کنید؟

در بسیاری از موارد مستقل از راه حل انتخاب شده می‌توانید از مانیتورینگ استفاده کنید، اگر کسب و کار شما کارهای خدماتی برای مشتریان انجام می‌دهد این خدمات به زیرساخت شما بستگی دارد که باید هر لحظه شبکه خود را بررسی و نظارت کنید تا بتوانید خطاهای موجود را شناسایی و آن ها را رفع نمایید.